آیا اسلام دین جنگ و خشونت است ؟ چرا گروه هاى تروریستى همه مسلمان

هر که نرمخو گردد، دوستی اش [در دل ها [جایگیرمی شود [امام علی علیه السلام]

صلح طلبان افغانستان

صفحه اصلی پیام‌رسان پست الکترونیک شناسنامه RSS Atom پارسی بلاگ پارسی یار

آیا اسلام دین جنگ و خشونت است ؟ چرا گروه هاى تروریستى همه مسلمان

آیا اسلام دین ترور و خشونت است ؟.

چرا گروه هاى تروریستى همه مسلمانند ؟.

کار تحقیقی ـ پژوهشی از داکتر سید محمد علی جاوید

خشونت و کشتار گروه هاى تروریستى نوعى اسلام هراسى را در اذهان بشر امروزى زنده نموده است. در حالى که چهره ى اصلى اسلام چنین نیست و از ادامکشى و ترور و خشونت بیزار است. اما سوال هاى فوق الذکر چه بسا اذهان برخى از جوانان نا آگاه مسلمان را به خود مشغول ساخته تا جایى که عده اى از آنان دین اسلام را عامل خشونت ها و آدمکشى هاى تروریست هاى مسلمان دانسته از آن روى گردان شده و در قطار لائیک ها در آمده اند. پاسخ دقیق و مشروح به سوال هاى فوق، خود، نوشتن کتاب مستقل مى طلبد. اما با اختصار، لازم است بدانیم که در سطح جهان و در میان تمام ملل و حکومت هاى موجوده در کرهء زمین دو گونه خشونت و ترور و آدم کشتن را مى توان به بر رسى گرفت. یکى خشونت ها و قتل هاى خلاف قانون، مثل دزدى، قطاع الطریقى، قتل و غارت، کشتنِ انسان ها در اثر خصومت هاى شخصى، قدرت طلبى، تجاوز ناحق به کشور و سرزمین هاى دیگران، کشور گشایى با توسل به زور و کشتار، و ده ها مورد دیگر که خِر?د انسانى و عقل آدمى اینگونه خشونت ها و کشتار ها را محکوم مى کند. متأسفانه بیشترینه ترور، قتل، و خشونت در دنیاى قدیم و جدید از همین نوع خشونت ها بوده است و خواهد بود. اما نوع دیگرى از خشونت و قتل و اعدام و مصادرهء اموال، نیز در میان جوامع بشر وجود داشته و دارد که قانونمند بوده و در پرتو قانون اجرا مى گردد. حیات مدنى انسان، نیاز به نظام و حکومت دارد و بدون حکومت، و اجراى قانون، آنارشیزم و هرج و مرج در میان آدم ها بروز کرده، زرو مندان، نا توان ها را لگد مال و نا بود خواهند نمود. لذا لازم مى افتد که حکومت ها براى تأمین زندگىِ آرام و صلح آمیز ملت هاى خود، براى مدیریت جامعه، جلو گیرى از قتل و کشتار، ترور و سرقت ها، و دیگر مفاسد اجتماعى، اقتصادى و اخلاقى قانونى وضع کنند که تأمین کنندهء صلح و عدالت باشد، و در عین حال، موظفند تا در برابر خاطیان، تبهکاران، دزدان، آدمکشان، تجاوز گران، قاچاقچیان و دیگر متخلفان، از غلظت و خشونت کار گرفته براى آنها جزا هاى مختلف به تناسب جرم شان، از جریمهء نقدى، شلاق، تا زندان ابد و اعدام قانون وضع نموده و اجراکند. حکومت کردن بدون اجراى خشونتى که به نفع جامعه باشد، امکان ندارد. در واقع حکومت سالم و منطقى مانند سکهء دو رویه است که یکطرف آن، آرامش، امنیت، و عدالت، و طرف دیگر آن، خشونت، زندان، تبعید، و حتى اعدام نوشته شده است. دفاع مسلحانه از مرز هاى هر کشورى، خود خشونت معقول و منطقى است. لذا ما نمى توانیم حکومت و جامعه اى را به تصویر بکشیم که مطلقاً عارى از خشونت باشد. البته در جوامع قانونمدار، خشونت فقط براى تأمین امنیت همگانى و جلو گیرى از خشونت هاى بزرگ و بروز فاجعه مى باشد.

قسمى که در سطور بالای این نوشتار گفتیم: در حکومت هاى مشروع و دموکرات، نیز خشونت هاى قانونمند اِعمال مى شود. به عنوان مثال در کشور هایى که خود را پیشرفته ترین و دموکراتیک ترین حکومت هاى جهان مى دانند، مثل آمریکا و هند، قانون حبس هاى طویل المدت و حبس ابد و اعدام و جنگ در برابر دشمن متجاوز وجود دارد و شکى نیست که که حبس و اعدام، و جنگ، خشونت است، اما خشونتى که منطق انسانى بر روا بودن آن نه تنها نظر مساعد دارد که آن را از ارکان حکومت دارى خوب، واجب و لازم مى داند. با ذکر این مقدمه به پاسخ اصلى پرسش اول : که آیا اسلام دین خشونت و ترور است ؟ آغاز نموده مى کوشیم ادعاى خود را تنها با آیات قرآن که کتاب آسمانىِ مسلمانان است، به تأئید و تثبیت برسانیم و در اخیر، علت و انگیزه ى ظهور گروه هاى تروریستى از میان جوامع مسلمانان را به کاوش گرفته واضح سازیم که چرا تمام گروه هاى تروریستى، مثل القاعده، طالبان، لشکر جنگوى، لشکر طیبه، جبهه النصر، داعش( که اینک خلافت اسلامى اعلام کرده ) و بوکو حرام (در نیجریه ) از میان مسلمانان بر خاسته و همه مسلمان و مدعى تأسیس حکومت اسلامى در سرزمین هاى شان و بعضاً فراتر از آن هستند؟. پیش از پاسخ تفصیلى لازم است بدانیم که در اسلام هم در صورتى که ضرورت ایجاب کند، خشونت اجرا مى شود. حبس، تعزیر، حدود، قصاص، جهاد، و امثال آنها مصداق خشونت است. اما خشونت قانونمند و کنترل شده. همانگونه که در حکومت هاى مدعى دموکراسى در جهان نیز از اینگونه خشونت ها اعمال مى گردد.

اسلام تنها براى زندگى اخروىِ مسلمانان نیست، بل دینى است که هر دو بعد انسان را هدایت و رهنمایى مى کند. در بعد اخلاق و معنویات و تقرب به ذات حق و زندگىِ عالى و جاویدان در سراى دیگر (آخرت) را به انسان ها نشان داده به سوى حیات نیک اخروى هدایت شان مى کند. و در بعد زندگى مادى و حیات اجتماعى و نیاز هاى زندگى در دنیا، نیز داراى نظام و قانون است. تشکیل نظام حکومتى در اسلام، یک اصل مسلم و پذیرفته شده در تمام مذاهب اسلامى است و حدیث ضرورت امام و پیشوا در میان فقها و محدثین شیعى و سنى از ارکان دین به شمار مى رود. پیشواى مسلمانان باید مطابق با آموزه هاى اسلامى قوانینى را وضع کنند که مخالفتى با دین نداشته باشند و براى بهبود وفلاح امت مسلمان آن را اجرا کند. لهذا ضرورتِ نظام اسلامى ایجاب مى کند که در کنار قوانین عدالت خواهانه، قوانین جزایى و خشن از جنگ و کشتن متجاوزین تا زندان، تعزیر، و قصاص و دیات و اعدام نیز وضع گردد. اسلام دینى برضد خشونت هاى وحشیانه بوده و براى آنها بعضاً جزاهاى سختى نیز در نظر گرفته است که در این مقال، مجال ذکر آن نیست. اما پاسخ اصلى و اساسى این است که اسلام دین خشونت، ترور، انتحار، وجنگ نیست، بل دین صلح، دوستى، اخوت، مدارا، احسان، و اکرام است. اگر در قرآن از جنگ سخن زده شده است، از باب لابدیت و نا چارى و در برابر تجاوز و تعدى دشمنان بوده است. در این موارد آیات و احادیث فراوانى وجود دارد که ذیلاً بیان مى گردد.

1- اهمیت صلح در قرآن:
قرآن در آیات متعدد با صراحت و قاطعیت به موارد و مراحلى از صلح مى پردازد که ما به صورت مختصر به هر یک از این مراحل اشاره می کنیم :
درباره مرحله خانوادگی، خداوند متعال به طور کلی می فرماید: « الصلح خیر”( سوره نساء، آیه 128).صلح و آشتی بهتر است».
این جمله کوتاه و پر معنا گر چه در مورد اختلافات خانوادگى در آیه فوق ذکر شده است ولى بدیهى است که یک قانون کلى و عمومى و همگانى را بیان می کند(یعنى: الصلح خیر- صلح براى زندگى بهتر است) . در همه جوامع بشرى اصل نخستین براى زندگى، همانا فضاى صلح و صفا و دوستى و سازش است. نزاع و کشمکش و جدایى بر خلاف طبع سلیم انسان و بر ضد زندگى و آرامش او است، بر خلاف آنچه بعضى از مادی گرایان که می پندارند: اصل نخستین در زندگى بشر همانند سایر جانداران، تنازع بقا و کشمکش و نابودشدن ضعیف و باقى ماندن قوى است و تکامل جانداران از این راه صورت می گیرد، تنها امنیت و آرامش است که موجب تکامل زندگى اجتماعى و رفاه انسانى مى گردد. همین طرز تفکر که “چارلز داروین” آن را مطرح کرد و به نام تنازع بقا مسمى نمود، شاید سرچشمه بسیارى از جنگ ها و خونریزی هاى قرون اخیر شده است، در حالى که انسان به خاطر داشتن عقل و هوش، حسابش از حیوانات درنده جدا است.تکامل انسان در پرتو تعاون صورت می گیرد نه تنازع. تنازع بقا حتى در میان حیوانات، یک اصل قابل قبول براى تکامل نیست.

گفتیم که اسلام صلح و سلام را بر پیروانش دستور داده و در مرحله جامعه ایمانى نیز همین اصل یعنى برترى صلح و آشتى حاکم است. قرآن مى فرماید:
“یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا ادْخُلُوا فِی السِّلْمِ کَافَّةً وَ لا تَتَّبِعُوا خُطُواتِ الشَّیْطانِ إِنَّهُ لَکُمْ عَدُوٌّ مُبین “( سوره بقره، آیه 208 ).
اى کسانى که ایمان آورده اید! همگى در صلح و آشتى درآیید و از گام هاى شیطان، پیروى نکنید که او دشمن آشکار شماست.
از مفهوم آیه استفاده مى شود که صلح و آرامش تنها در پرتو ایمان امکان پذیر است. به صرف اتکا بر قوانین مادى، هرگز جنگ و ناامنى و اضطراب از دنیا بر چیده نخواهد شد، زیرا عالم ماده، و علاقه به آن، همواره سرچشمه کشمکش ها و تصادم ها است. اگر نیروى معنوى ایمان، آدمى را کنترل نکند، صلح غیر ممکن است.
از دعوت عمومى آیه، که همه مؤمنان را بدون استثنا از هر زبان و نژاد و منطقه جغرافیایى و قشر اجتماعى، به صلح و صفا دعوت مى کند، استفاده مى شود که در پرتو ایمان به خدا، تشکیل حکومت واحد جهانى که صلح در سایه آن همه جا آشکار گردد امکان پذیر است. قرآن کریم نه تنها دستور به صلح و آشتى داده، بلکه به آشتى دادن بین یکدیگر هم دستور داده :” وَ أَصْلِحُوا ذاتَ بَیْنِکُم”( سوره انفال، آیه 1). یعنى: روابط بین خودتان را اصلاح نمایید و به سلامت و آشتى زندگى کنید.« اصلاح ذات البین» و ایجاد تفاهم و زدودن کدورت ها و دشمنی ها و تبدیل آن به صمیمیت و دوستى، یکى از مهم ترین برنامه هاى اسلامى است.
در تعلیمات اسلامى به اندازه اى به این موضوع اهمیت داده شده که به عنوان یکى از برترین عبادات معرفى گردیده، امیرمؤمنان على (ع) در آخرین وصایاى خود در هنگامى که در بستر شهادت بود، به فرزندانش فرمود:«انى سمعت جدکما رسول اللَّه (ص) یقول: اصلاح ذات البین افضل من عامة الصلاة و الصیام”( نهج البلاغه، نامه 47).
از جد شما پیامبر (ص) شنیدم : اصلاح رابطه میان مردم از انواع نماز و روزه مستحبّ هم برتر است».
امام صادق (ع) فرمود: « صدقة یحبها اللَّه اصلاح بین الناس اذا تفاسدوا و تقارب بینهم اذا تباعدوا؛( کلینى،کافى،چ 1407ج 2ص 209).
بخششى را که خداوند دوست دارد، اصلاح بین مردم است .هنگامى که به فساد گرایند و نزدیک ساختن آن ها به یکدیگر است ، هنگامى که از هم دور شوند».
اما در مرحله جهانى و خارج از دایره جامعه ایمانى، رویکرد اساسى اسلام، دعوت آن ها به دین اسلام است . رسول خدا (ص) براى اعلام رسالت جهانى خود نامه هاى متعددى، به عنوان دعوت به اسلام براى امیران و سلاطین، و رؤساى قبائل و شخصیتهاى برجسته معنوى و سیاسى مناطق مختلف جهان از جمله روم و فارس و حبشه و .. إرسال نمود. اکنون 185 نامه، از متون نامه هاى پیامبر (ص) که براى تبلیغ و دعوت به اسلام و یا به عنوان میثاق و پیمان نوشته شده است، در دست داریم که محدثان و تاریخ نویسان آن ها را ثبت کرده اند. همه نامه ها حاکى از این است که روش اصلى اسلام دعوت و تبلیغ منطقى دین است، نه جنگ و شمشیر. زیرا پذیرش دین یک مسئله قلبى و درونى است که نمى توان با زور شمشیر و تفنگ و توپ آن را بر دیگران تحمیل کرد. قرآن با صراحت مى فر ماید :” لَا اِکْرَاهَ فِى الدِّیْنِ قَدْ تَبَیَّـنَ الرُّشْدُ مِنَ الْغَىِّ ” یعنى : در پذیرش دین، اجبار و اکراهى وجود ندارد. زیرا راه راست و گمراهى، آشکار است ( سوره بقره، آیه 25 ).
همچنین زمانى که مسلمانان با حمله دشمنان اسلام مواجه می شوند، مسلمانان وظیفه دارند که برای دفاع از حکومت اسلامى با دشمنان اسلام عزتمندانه بجنگند . در گرماگرم جنگ دفاعى، خواستن صلح و آشتى ابتدایى که نشان از ضعف و ذلت است، معنا ندارد. قرآن مى فرماید:” فَلا تَهِنُوا وَ تَدْعُوا إِلَى السَّلْمِ وَ أَنْتُمُ الْأَعْلَوْنَ وَ اللَّهُ مَعَکُمْ وَ لَنْ یَتِرَکُمْ أَعْمالَکُم “(سوره محمد، آیه 35) پس ضعف و سستى نورزید . [دشمن را] به آشتى دعوت نکنید، که شما برترید و خدا با شماست . هیچ گاه عملهاى شما را بى پاداش نمىگذارد” .
اما اگر در همین جنگ دفاعى، از طرف دشمنان به صلح و آشتى صادقانه دعوت شوند، خداوند متعال می فرماید: با آن ها آشتى نمائید. چنین صلح عزتمندانه را لازم مى شمارد و مى فرماید:« وَ إِنْ جَنَحُوا لِلسَّلْمِ فَاجْنَحْ لَها؛( سوره انفال، آیه 61). اگر تمایل به صلح نشان دهند، تو نیز از در صلح درآى». در آیه دیگر که در سوره توبه است مى فرماید: «فَانِ اعْتَزَلوکُمْ فَلَمْ یُقاتِلوکُمْ وَ الْقَوْا الَیْکُمُ السَّلَمَ فَما جَعَلَ اللَّهُ لَکُمْ عَلَیْهِمْ سَبیلًا؛( سوره نساء، آیه 90). یعنى: اگر دشمنى که بر شما یورش اورده از جنگ کناره گیرى کردند و با شما نجنگیدند و اظهار صلح کردند و گفتند: حاضریم با شما صلح کنیم، خدا به تو اجازه نمى دهد دیگر از این جا بیش تر جلو بروى و بجنگى. یعنى باید صلح پیشنهادى دشمن را بپذیرى»
با توجه به آیات و مطالب مذکور روشن می شود که اسلام سر جنگ و دشمنی با غیر مسلمانان را ندارد .دین، برای هدایت انسان ها به صراط مستقیم و سعادت و خوشبختی نهایى آنها آمده ؛ بالاترین ارزش را براى انسان ها قائل شده ؛ اگر مى بینیم در قرآن در جایى به جنگ سفارش شده، به سبب این است که در برابر دشمنان صعف و سستى نشان ندهند و سرسخت و مقاوم و باروحیهء بالا بجنگند تا موجب پیروزى مسلمانان و شکست دشمنان شان گردد. نه اینکه وسیله اى براى ایمان اجبارى باشد، زیرا ایمان مسئله اى نیست که با زور شمشیر ایجاد شود. افراد غیر مسلمان هم مى توانند تحت حکومت اسلامى به عنوان «کافر ذمى» زندگی کنند و در آن از امنیت برخوردار باشند.

با بهره گیرى از آیات قرآن، اسلام را دین صلح و آرامش معرفى داشتیم. و پس از تأمین صلح، آنچه ضرورت و نیاز جامعه ى انسانى مى باشد، همانا ایجاد و اجراى عدالت در جوامع بشرى توسط مردم و نظام هاى حکومتى مى باشد. در این بخش، نظر قرآن را در تأمین عدالت عمومى در تمام عرصه هاى زندگى بیان مى داریم. در تعریف عدالت گفته اند:” عدالت آن است که هرچیز در موضع خود قرار گیرد و حق به حقدار برسد “. مولاناى بلخى مى فرماید:
عدل چبود؟ وضع اندر موضعش
ظلم چبود؟ وضع در ناموضعش
ناگفته پیداست که اگر در جامعه اى عدالت نباشد، جاى آن را ظلم، جور، ستم، و استبداد خواهد گرفت.

2- قرآن و جامعهء عادلانه:

ادامه مطلب: http://rokh.af/archives/1310

کلمات کلیدی :

انجمن صلح طلبان افغانستان ::: دوشنبه 96/12/21::: ساعت 9:10 صبح

نظرات و پیشنهادات و انتقادات: نظر

لیست کل یادداشت های این وبلاگ