وحدت در آیینه کلام و سیره پیامبر(ص)

از بخیل در شگفتم ، به فقرى مى‏شتابد که از آن گریزان است و توانگریى از دستش مى‏رود که آن را خواهان است ، پس در این جهان چون درویشان زید ، و در آن جهان چون توانگران حساب پس دهد ، و از متکبّرى در شگفتم که دیروز نطفه بود و فردا مردار است ، و از کسى در شگفتم که در خدا شک مى‏کند و آفریده‏هاى خدا پیش چشمش آشکار است ، و از کسى در شگفتم که مردن را از یاد برده و مردگان در دیده‏اش پدیدار ، و از کسى در شگفتم که زنده شدن آن جهان را نمى‏پذیرد ، و زنده شدن بار نخستین را مى‏بیند ، و در شگفتم از آن که به آبادانى ناپایدار مى‏پردازد و خانه جاودانه را رها مى‏سازد . [نهج البلاغه]

صلح طلبان افغانستان

صفحه اصلی پیام‌رسان پست الکترونیک شناسنامه RSS Atom پارسی بلاگ پارسی یار

اوقات شرعی

وحدت در آیینه کلام و سیره پیامبر(ص)

وحدت‌ در آیینه‌ کلام‌ و سیره‌ پیامبر(ص)

در زمان‌ رسول‌ اکرم‌(ص) بین‌ امت‌ اسلامی‌ اختلاف‌ و دوگانگی‌ وجود نداشت‌ و پیامبر(ص) همواره‌ برای‌ وحدت‌ و یک‌پارچکی‌ امت‌ می‌کوشید. اما با این‌ که‌ همه‌ مسلمانان‌ خود را پیرو پیامبر(ص) می‌دانند و مدعی‌ تبعیت‌ از سنت‌ نبوی‌ هستند، امروزه‌ از این‌ سنت‌ سرباز می‌زنند. در حالی‌ که‌ خود پیامبر(ص) طبق‌ دستور قرآن‌ کریم‌ همواره‌ منادی‌ وحدت‌ بود و برای‌ تحقق‌ وحدت‌ و عزت‌ امت‌ اسلامی‌، سخت‌ترین‌ مصایب‌ را تحمل‌ کرد و هرگز تفرقه‌ و تشتت‌ را تأیید نکرد و برای‌ حفظ‌ دین‌، به‌ جهاد در همه‌ عرصه‌ها و حوزه‌های‌ اعتقادی‌ و دینی‌ پرداخت‌ و نسبت‌ به‌ آفات‌ و خطراتی‌ که‌ امت‌ اسلامی‌ را تهدید می‌کرد هشدار می‌داد.

تاریخ‌ اسلام‌ شاهد است‌ که‌ پیامبر اکرم‌(ص) چگونه‌ با ایجاد وحدت‌ و جلوگیری‌ از افتراق‌، صفوف‌ مسلمین‌ را به‌ بنیان‌ مرصوص‌ تبدیل‌ کرد، و چگونه‌ از ثمرات‌ شیرین‌ وحدت‌، به‌ نفع‌ اسلام‌ و تحکیم‌ مبانی‌ سیاسی‌ و اجتماعی‌ و دفاعی‌ امت‌ اسلام‌ بهره‌ گرفت‌، وصف‌ واحدی‌ از امت‌ اسلام‌ را تشکیل‌ داد و به‌ وسیله‌ آن‌ قدرت‌ و شوکت‌ و عزت‌ اسلام‌ در همه‌ صحنه‌ها اعم‌ از محراب‌ عبادت‌ و میدان‌ جنگ‌ و در همه‌ تحولات‌ اجتماعی‌ و سیاسی‌ و اقتصادی‌، جلوه‌گر گردید.

می‌توان‌ گفت‌ نقش‌ راهبردی‌ پیامبر در جهت‌ وحدت‌ امت‌ اسلامی‌ در سه‌ جهت‌ صورت‌ گرفته‌ است‌:

1. تلاش‌ در جهت‌ تحقق‌ امت‌ واحد، بر اساس‌ معیارهای‌ قرآنی‌ و الهی‌ و با توجه‌ به‌ مقوله‌ فرهنگ‌ به‌ عنوان‌ پایه‌ بنیادین‌ ساختار اجتماعی‌ که‌ دارای‌ نظام‌ عقیدتی‌، ایدئولوژی‌ و فرهنگ‌ و ارزش‌های‌ خاص‌ اخلاقی‌ و معنوی‌ است‌.

2. تعلیم‌ فرهنگ‌ مشارکت‌ پذیری‌ و مسئولیت‌مداری‌ و تأسیس‌ و نهادینه‌ کردن‌ و به‌ مرحله‌ اجرا در آوردن‌ راه‌کار مشورت‌ و مشارکت‌ در امور معنوی‌ و الهی‌، تعامل‌ و تعاون‌ و اخوت‌ و جلوگیری‌ از هرگونه‌ اقدام‌ و عملی‌ که‌ وحدت‌ و برادری‌ مسلمانان‌ را خدشه‌ دار می‌سازد.

3. ریشه‌ کن‌ کردن‌ زمینه‌های‌ اختلاف‌ در مرحله‌ نظر و عمل‌. پیامبر اکرم‌(ص) تمام‌ زمینه‌های‌ فکری‌، اجتماعی‌ و تاریخی‌ اختلاف‌ و نفاق‌ را با بهره‌گیری‌ از تعالیم‌ آسمانی‌ اسلام‌ از بین‌ برد و با بی‌ارزش‌ دانستن‌ معیارهای‌ عصر جاهلی‌، تمایزات‌ و اختلافات‌ فکری‌ و اجتماعی‌ و اقتصادی‌ جامعه‌ را باطل‌، و ارزش‌های‌ الهی‌ را جای‌گزین‌ آن‌ کرد.

بر اساس‌ این‌ فرهنگ‌ الهی‌، تمام‌ دلایل‌ نفسانی‌، فردی‌، اجتماعی‌ و فرهنگی‌ اختلاف‌ از بین‌ می‌رفت‌ و اگر در درون‌ امت‌ اسلام‌ هم‌ اختلافی‌ رخ‌ می‌داد، مرجع‌ حل‌ آن‌، حکم‌ خدا و رسول‌ بود.

پیامبر اسلام‌(ص) در جهت‌ بسط‌ اندیشه‌ وحدت‌ سیاسی‌ و اجتماعی‌، دعوت‌ به‌ وحدت‌ و یک‌پارچکی‌ را متوجه‌ اهل‌ کتاب‌ نیز نموده‌ و می‌فرماید:

«قُل‌ْ یَا أَهْل‌َ لْکتَاب‌ تَعَالَوْا الَی‌ کَلمَةٍ سَوَاءٍ بَیْنَنَا وَبَیْنَکُم‌ْ»(آل‌ عمران‌64/).

و از نظر سیاسی‌ و اجتماعی‌ بین‌ اهل‌ کتاب‌ و مسلمانان‌ پیمان‌ صلح‌ و دوستی‌ منعقد می‌سازد.

پیامبر(ص) به‌ صراحت‌ می‌فرماید: «المسلم‌ اخ‌ المسلم‌ والمسلمون‌ هم‌ ید واحد علی‌ من‌ سواهم‌، تتکافوا دمائهم‌، یسعی‌ بذنبهم‌ ادناهم‌». ایجاد حس‌ مشترک‌ دینی‌ و پیوستگی‌ مذهبی‌ بین‌ مؤمنان‌ در سخنان‌ حکیمانه‌ و نصایح‌ مشفقانه‌ آن‌ حضرت‌ مشهود است‌. حضرت‌ می‌فرماید: «المؤمنون‌ کنفس‌ واحدة».

جان‌ حیوانی‌ ندارد اتحادتو مجو این‌ اتحاد از رَوح‌ باد

جان‌ گرگان‌ و سگان‌ از هم‌ جداست‌متحدجان‌های‌ شیران‌ خداست‌

(مثنوی‌ مولوی‌، دفتر چهارم‌، بیت‌ 411 به‌ بعد).

پیامبر اکرم‌(ص) پیمان‌ برادری‌ را پیغامی‌ الهی‌ خواند و فرمود: «المؤمنون‌ اخوة»؛ هرکه‌ در سلک‌ اهل‌ ایمان‌ در آید با سایر مؤمنان‌ برادر و برابر است‌.

و این‌ پیمان‌، پیمان‌ صرف‌ و صوری‌ نبود، بلکه‌ بر آن‌ آثار و کارکردهای‌ اجتماعی‌ و دینی‌ و حقوق‌ و مسئولیت‌ نیز مترتب‌ بود و هر انسان‌ مؤمنی‌ نسبت‌ به‌ برادر دینی‌ خود تکلیف‌ و دیْن‌ و تعهدی‌ پیدا می‌کرد، تا حق‌ برادری‌ را انجام‌ دهد. پیامبر(ص) نهایت‌ عداوت‌ را که‌ از دوران‌ جاهلیت‌ مانده‌ بود تبدیل‌ به‌ رحمت‌ و مودّت‌ و الفت‌ نمود. «و اَلِّف‌َ بین‌ قلوبهم‌» و این‌ پیمان‌، پیمانی‌ نبود که‌ با درهم‌ و دینار و ارزش‌های‌ مادی‌ به‌ دست‌ بیاید، بلکه‌ این‌ پیمان‌ اخوت‌ و الفت‌ رنگ‌ الهی‌ داشت‌، آن‌ گونه‌ که‌ قرآن‌ کریم‌ از آن‌ پرده‌ برداشته‌ است‌: «لَوْ أَنْفَقْت‌َ مَا فی‌ لْاَرْض‌ جَمیعاً مَاأَلِّفْت‌َ بَیْن‌َ قُلُوبهم‌ْ وَلکن‌ِّ للّه‌َ أَلِّف‌َ بَیْنَهُم‌ْ انِّه‌ُ عَزیزٌ حَکیم‌ٌ»(انفال‌63/).

و در سوره‌ آل‌ عمران‌ می‌فرماید: «وَ عْتَصمُوا بحَبْل‌ للّه‌ جَمیعاً وَلاَ تَفَرِّقُوا وَذْکُرُوا نعْمَةَ للّه‌ عَلَیْکُم‌ْ اذْ کُنْتُم‌ْ أَعْدَاءً فَاَلِّف‌َ بَیْن‌َ قُلُوبکُم‌ْ فَاَصْبَحْتُم‌ بنعْمَته‌ اخْوَاناً»(آل‌ عمران‌103/).

در جامعه‌ مورد نظر و آرمانی‌ پیامبر(ص) و اهل‌ بیت‌: روح‌ اخوت‌ و برادری‌ حاکم‌ است‌ و در آن‌ کوچک‌ترین‌ غل‌ و غش‌ و تفرقه‌ای‌ وجود ندارد.

تا زمانی‌ که‌ پیامبر اسلام‌ زنده‌ بود اختلافات‌ و دوگانگی‌ فکری‌ و اعتقادی‌ بین‌ مسلمانان‌ وجود نداشت‌ و پیامبر اکرم‌(ص) خود اسوه‌ و راهنما و بیان‌کننده‌ حقیقت‌ دین‌ بود؛ «لقدکان‌ لکم‌ فی‌ رسول‌ الله اسوة حسنة...» (احزاب‌21/).

اما پس‌ از رحلت‌ پیامبر، مسلمانان‌ به‌ دو گروه‌ تقسیم‌ شدند و دو راه‌ پیدا شد، یکی‌ راه‌ اهل‌ بیت‌: که‌ ما شیعیان‌ پیرو آن‌ هستیم‌ و دیگری‌ راهی‌ که‌ اهل‌ سنت‌ آن‌ را بر گزیده‌اند.

البته‌ از دیدگاه‌ گروه‌ اول‌، اهل‌ بیت‌ عصمت‌ و طهارت‌ به‌ خاطر جایگاهی‌ که‌ در قرآن‌ و در نزد رسول‌ گرامی‌ اسلام‌ داشته‌اند در پیروی‌ و الگو قرار گرفتن‌ بر دیگران‌ اولویت‌ دارند.

کلمات کلیدی :

انجمن صلح طلبان افغانستان ::: یکشنبه 94/10/6::: ساعت 3:31 عصر

نظرات و پیشنهادات و انتقادات: نظر

لیست کل یادداشت های این وبلاگ