مدرسه های سلفی، زنگ خطری برای امنیت منطقه

آسیای میانه و قفقاز - عربستان با خروج نیروهای آمریکایی با تأسیس شبکه‌ای از مدارس تحت پوشش خود با فراغ بال بیشتر به انتشار تفکرات سلفی و وهابی می پردازد.

رحمت الله بختیاری*

چندی قبل برخی خبرگزاریها از گفتگوی از راه دور و تلفنی حامد کرزی، رئیس جمهوری اسلامی افغانستان و نواز شریف رهبر حزب مسلم لیگ شاخه نواز و تبادل نظراتشان در مورد مبارزه مشترک دو کشور بر علیه تروریسم و افراطیت، گزارشات مختصری را منتشر نمودند.
بر اساس اطلاعیه دفتر مطبوعاتی ریاست جمهوری افغانستان، در این گفتگوها که به بهانه تبریک عید سعید قربان انجام شد، آقای کرزای بر همکاری نزدیک و جدی دو کشوربا یکدیگرجهت برقراری صلح و ثبات در افغانستان، پاکستان و منطقه تاکید نمود. نواز شریف نیز ضمن عرض تبریک متقابل اطمینان داد که ما در پی ایجاد هماهنگی در روابط میان افغانستان و پاکستان هستیم و کشورش در جهت تامین صلح و ثبات در افغانستان و پاکستان و عرصه مبارزه با تروریسم، آمادهء هر گونه همکاری با افغانستان می باشد.
هنوز چند ساعتی از این گفتگوی داغ تلفنی نگذشته بود که خبرگزاری فرانسه از کابل گزارش داد که دایی الحق عابد، وزیر امور مذهبی و حج افغانستان از تاسیس یک مرکز اسلامی به نام ملک عبدالله پادشاه عربستان در کابل توسط عربستان سعودی خبر داد و گفت: هزینه احداث این مرکز یکصد میلیون دلار برآورد و قرار است در مرکز کابل با ظرفیت پذیرش پنج هزار دانشجو تاسیس شود. توافق نامه ساخت این مرکز هفته گذشته در جده امضاء و فعالیت ساخت آن اوایل سال جاری یا حداکثر چند ماه آتی آغازخواهد شد. این مسجد شبیه مسجد فیصل در اسلام آباد پاکستان است که در سال 1980 بنا شده وگنجایش حضور 15 هزار نمازگزار را به صورت همزمان خواهد داشت.
قرار است عربستان سعودی و وزارت امور مذهبی افغانستان به صورت مشترک وظیفه اداره این مرکزکه شامل دانشگاه و مسجد خواهد بود را برعهده گیرند. این درحالی است که وزارت آموزش عالی افغانستان همواره مسئول اداره امور دانشگاه ها بوده است.
امضای این توافقنامه با برخی واکنش ها از سوی مقامات و رسانه های جمعی روبر گردید. به گزارش بخش سیاسی شبکه اطلاع رسانی افغانستان ساخت بزرگ‌ترین مرکز دینی توسط عربستان سعودی در شهر کابل، یکی از مهم‌ترین فرصت‌هایی است که حامد کرزی در اختیار این کشور برای تبلیغ وهابیت قرار داده است، زیرا عربستان سعودی، پاکستان و امارات متحده عربی تنها کشورهایی بودند که حکومت طالبان را در افغانستان طی سال های 1996 تا 2001 به رسمیت شناختند.
لازم به یادآوری است که نواز شریف، نخست وزیر سابق پاکستان پس از کودتای ژنرال مشرف به عربستان گریخت و سالها تحت حمایت پادشاهی سعودی در آن کشور زندگی می کند. اما سوال اصلی اینجاست در حالیکه پاکستان دارای حکومت و دولت مستقل می باشد، چرا کرزی با رئیس شاخه ای(شاخه نواز) از حزب مسلم لیگ تماس گرفته و درباره آینده روابط میان دو کشور صحبت می کند؟ باید توجه داشته باشیم دیر زمانی است وزارت معارف افغانستان، ساخت مدارس مذهبی در داخل کشور را در سر می پروراند، تا طلاب علوم دینی برای فراگیری دروس مذهبی، به مدارس پاکستان نروند زیرا تصور بر این است که مدارس دینی پاکستان، نقش مهمی در تربیت اعتقادی طالبان و تجهیز عوامل انتحاری دارند و در این مدارس به طلبه ‌های جوان گفته می‌شود که جنگ در افغانستان علیه نیروهای خارجی و دولت، جهاد برحق است.
احتمالاً دولت افغانستان نیز تصور می‌کند که با ساخت یک مرکز آموزش مذهبی با پول عربستان، می‌تواند جایگزینی برای مدارس پرنفوذ پاکستانی تدارک ببیند. اما از این مهم غافل است که عربستان یکی از بزرگ‌ترین حامیان مالی همان مدارسی است که طالبان در آن پرورش می‌یابند و برای جهاد علیه دولت کرزی، سلاح‌ به ‌دست می‌گیرند و با پوشیدن جلیقه های انفجاری و عملیات مرگبار انتحاری تا کنون جان صدها انسان بیگناه را گرفته و هزاران مرد وزن وکودک را معلول نموده اند.
آثارصدور چنین مجوزی در درازمدت تحکیم سنگ ‌بنای افراطی گریی «سلفی گری» خواهد بود، آنهم در حالیکه از آثار تخریبی آن مانند مخالفت با سنت های مذهبی مردم افغانستان، تخریب زیارتگاه‌ها، بناها و مجسمه‌های تاریخی‌ این کشور در بامیان با مواد منفجره مدت مدیدی نمی گذرد. وهابیتی که عربستان با دلارهای بی‌شمار خود در جهان اسلام و اکنون در افغانستان و تحت نام دین ترویج می‌کند، برای این کشور و منطقه بسیار خطرناک خواهد بود.
ورود سلفی ها به افغانستان، طالبان را که دقیقاً به دنبال همان توصیفی از دین اسلام‌ هستند که سلفی ها بوده اند را بار دیگر تقویت نموده و بر مانده نیمه جان آنان در افغانستان مظلوم روح جدیدی خواهد دمید. به زبان ساده تر، عربستان سعودی بدینوسیله و با فراغ بال بیشتر به انتشار تفکراتی خواهد پرداخت که آنها را از طریق شبکه‌ای از مدارس تحت پوشش خود در پاکستان دنبال می‌ کند.
آنچه مشخص است اینکه عربستان سعودی هیچگونه اختلاف ایدئولوژیکی و مذهبی با طالبان ندارد. در عربستان دولت منتخب مشروعیت ندارد و تأسیس اینگونه مراکز در هر کجا که باشد تبدیل به مرکز پرورش طالبان و تفکر طالبانیسم می شود.
در حقیقت میتوان گفت تبلیغاتی که از مدتها پیش مبنی بر لزوم مشارکت دادن طالبان در قدرت توسط حکومت کرزی مطرح و از سوی آمریکا مورد حمایت قرار داشته، در حال شکل گیری مجدد است و این به اصطلاح مرکز دینی با نزدیک شدن به زمان خروج نیروهای آمریکائی تحت نام ناتو از افغانستان به صورت مرکز فرماندهی جدید در منطقه ظاهر خواهد شد تا تحت نام اسلام به ایجاد ناامنی، جنگ و برادرکشی در افغانستان و منطقه و علیه اسلام ناب محمدی(ص) بپردازد .
به نظر می رسد مخالفین اسلام این بار با پوستین وارونه دین به جنگ دین و فرهنگ اسلامی آمده و به زبان دیگر آنانی که از اسلام و گسترش آموزه های این دین مملو از رحمت، دوستی و عشق به انسانیت می باشد، با تغییر مرزهای فرهنگی خود و با حربه خشونت علیه زنان و قتل و کشتار انسانیت در پی گشودن جبهه های جدیدی برای مبارزه با اسلام واقعی گردیده اند.
سایت بی بی سی در این رابطه اینگونه نوشته است:«کسانی که از تأسیس چنین مرکزی از سوی دولت سعودی در کابل هراسان شده اند، از این بیم دارند که نسل جدیدی از مذهبی‌های نابردبار از این طریق به صحنه بیایند و عرصه را بر دیگران تنگ کنند، کاری که به واکنش گروههای رقیب خواهد انجامید و آتش خشونت و ناآرامی را شعله ور خواهد ساخت. از نظر این عده مراکز وابسته به سعودی در دیگر کشورهای اسلامی تاکنون دستاوردی جز تبلیغ سلفیت (وهابیگری)نداشته و برآیند عمومی آن پایین آمدن آستان? تحمل و تسامح در این کشورها، شدت یافتن رقابتهای مذهبی، اوج گرفتن دشمنی‌های دینی و سپس سربرآوردن گروه های مسلح افراطی و شروع جنگهای داخلی بوده است.» و "این امر با وجود هزاران مدرسه و نهاد آموزشی مذهبی در افغانستان، در شمار اولولیتهای جامع? افغانی نیست"
رئیس پیشین "مرکز تحقیقات استراتژیک" افغانستان گفته است که ساخت مرکز اسلامی از سوی عربستان سعودی در کابل، خبری تکان دهنده و نگران کننده است زیرا قرائت عربستان سعودی از اسلام، قرائتی دولتی، تفرقه انداز و تجددستیز بوده و گسترش شبکه های وهابیت و سلفی به عنوان ایدئولوژی رسمی آل سعود منجر به تشدید اختلافات مذهبی، مبارزه با فرهنگ ها و افزایش درگیریهای محلی و ملی و نیز مقابله با ارزشهایی چون برابری ، تسامح و همزیستی مسالمت آمیز می شود. به اعتقاد دکتر "ذاکر حسین ارشاد" کارشناس علوم سیاسی و استاد دانشگاه ، تاسیس مرکز اسلامی از سوی کشوری که به طالبان کمک مالی می کند تا این گروه هر روز مردم افغانستان را به قتل رسانده و قوم گرایی و افراط گرایی را در افغانستان دامن بزند، خطری جدی برای این کشور محسوب می شود.
اگر اوضاع بدینگونه و منوال برنامه ریزی گردد که در حال انجام گرفتن است، انتظار صلح و ثبات برای آینده افغانستان، کاملا عبث و بیهوده خواهد بود. حکایت همسایه بسیارخوب ما حکایت همان کسی است که بر سر شاخ نشسته بود و بن می برید، زیرا دولت افغانستان با قبول ساخت این مدرسه به ظاهر دینی و دانشگاهی، درحقیقت آرامش مردم و آیندگان این کشور را به مخاطره خواهد افکند و دانشجویان تندرو و دگمی که در این مدرسه به تحصیل مشغول و یا فارغ التحصیل شوند مانند بازوان فرهنگی و عملیاتی نیروهای آمریکائی که بعد از سال 2014 در افغانستان ته نشین خواهند گردید، عمل خواهند نمود. لذا به گفته حکیم ابوالقاسم فردوسی در شاهنامه بزرگ" گر این تیر از ترکش رستمی است، نه بر مرده، بر زنده باید گریست."

 

*کارشناس شبه قاره

منبع: http://www.khabaronline.ir/detail/256541/World/centeral-asia-caucuses

 مقام ها در وزارت حج و اوقاف کشور می گویند که قرار است عربستان سعودی، یک مرکز اسلامی بزرگ را در شهر کابل با هزینه نزدیک به صد میلیون دالر بسازد.
گفته شده است که این مرکز اسلامی موسوم به "ملک عبدالله" پادشاه کنونی عربستان در مساحت 60 جریب زمین و روی تپه مرنجان، در مرکز شهر کابل ساخته شود.
قرارداد ساخت این مرکز میان یوسف نیازی، وزیر حج و اوقاف افغانستان و بندر بن محمد الحجار، وزیر حج عربستان سعودی به امضا رسیده است.

ساخت این مرکز اسلامی پس از ایجاد مدرسه دینی موسوم به خاتم النبیین در شهر کابل که از سوی آیت الله محسنی ساخته شده، دومین پروژه بزرگ در زمینه ساخت مدارس دینی در کشور به شمار می رود.
ساخت این مرکز اسلامی پس از ایجاد مدرسه دینی موسوم به خاتم النبیین در شهر کابل که از سوی آیت الله محسنی ساخته شده، دومین پروژه بزرگ در زمینه ساخت مدارس دینی در کشور به شمار می رود.
مقام ها در وزارت حج و اوقاف گفته اند که مرکز ملک عبدالله دارای یک دانشگاه بزرگ علوم دینی، یک لیلیه با ظرفیت 5 هزار شاگرد، یک شفاخانه مجهز و میدان ورزشی است.
داعی الحق عابد، معین وزارت حج و اوقاف به بی بی سی گفته است:" این مرکز در سطح منطقه شاید کم نظیر باشد و یاهم دست کم شبیه دانشگاه اسلام آباد که سعودی اعمار کرده، باشد."
گفته شده که علاوه بر دانشگاه یک مسجد نیز مانند مسجد فیصل که در اسلام آباد، از سوی سعودی ها ساخته شده و15 هزار نفر گنجایش دارد در محوطه "ملک عبدالله" ساخته می شود.
مسجد فیصل یکی از بزرگترین مساجد دنیا است که در سال 1986 از سوی عربستان سعودی در اسلام‌آباد پایتخت پاکستان ساخته شد.
نگرانی از رشد تندروی در افغانستان
در همین حال داوود مرادیان، رییس مرکز تحقیقات استراتژیک افغانستان می گوید که ساخت مرکز اسلامی از سوی عربستان سعودی در کابل، خبر تکان دهنده و نگران کننده است.
به گفته مرادیان، قرائت عربستان سعودی از اسلام، دولتی، تفرقه انداز، خراسان ستیز و تجدد ستیزمانند رقیب ایدیولوژیکی آن، یعنی ایران است.

به گفته مرادیان، قرائت عربستان سعودی از اسلام، دولتی، تفرقه انداز، خراسان ستیز و تجدد ستیزمانند رقیب ایدیولوژیکی آن، یعنی ایران است.

رییس پیشیین مرکز مطالعات استراتژیک وزارت خارجه، می گوید که گسترش شبکه های وهابیت و سلفی، ایدیولوژی رسمی آل سعود است که منجر به تشدید اختلافات مذهبی، مبارزه با فرهنگ ها و عنعنات محلی و ملی به ویژه در خراسان زمین و "پشتونوالی" و مقابله با ارزشهای جهان شمولی چون برابری و تسامح و همزیستی مسالمت آمیز می شود.
او تاکید کرده که عربستان در راستای رقابت با کشورهایی چون ایران، ترکیه و مصر است و در نهایت می خواهد ائتلاف استراتژیک و مثلثی عربستان، امریکا و پاکستان که از مولفه های اصلی سیاست خارجی ریاض به شمار می رود را تقویت کند.
پیش از این نیز داوود اغلو وزیرخارجه ترکیه گفته بود که برای تداوم امنیت در افغانستان باید ریشه های افراط گرای و شورش گرای را از بین برد.
آقای مرادیان تایید کرده که برخی منابع عربستان سعودی، میلیون ها دالر را به طالبان کمک کرده و این کمک ها بیش از مبلغی است که این کشور، به افغانستان داده است.
در همین حال، داکتر ذاکر حسین ارشاد استاد علوم سیاسی در دانشگاه می گوید که ایجاد چنین مرکز زمانی می تواند جنبه مثبت داشته باشد که از سوی دولت افغانستان به شکل درست مدیریت شود.
به گفته  داکتر ارشاد، این مرکز می تواند سبب نهادینه شدن تحرکات غیر قابل قبولی شود که در حال حاضر در افغانستان وجود دارد.

این آگاه امور سیاسی می گوید که تاسیس مرکز اسلامی از سوی کشوری که به طالبان کمک مالی می کند و این گروه (طالبان) هروز مردم این سرزمین را به قتل رسانده و قوم گرایی را در افغانستان دامن می زند، خطر جدی برای تمامی کشور محسوب می شود.

به گفته او، فعالیت این مرکز می تواند هراس افکنی را مشروعیت دینی دهد.
او می گوید، به هر اندزه که بحث های فرقه گرایی در قالب وهابیت و سایر فرقه ها در افغانستان به وجود بیاید، زندگی مسالمت آمیز و همزیستی مشترک در کشور، با خطر جدی روبرو می شود.
داکتر ارشاد گفت:" ایدئولوژی های وارداتی به هرگونه ای که باشد نمی تواند خوش بینی مردم افغانستان را به دنبال داشته باشد بنا براین، وظیفه دولت در این راستاست که مسوولانه برخورد کند."
تحصیل علوم دینی در افغانستان دارای پیشینه تاریخی است و هزاران محصل برای فراگیری این دروس به کشورهای عربی چون، مصر، عربستان، سودان، سوریه و عراق و نیز کشورهای همسایه پاکستان و ایران می روند.
گفته می شود که مدارس دینی در پاکستان بیشتر به ترویج افکار تندروانه می پردازد که تولد و رشد گروه تروریستی طالبان نیز در همین مدارس، صورت گرفته است.
پیشتر شماری از آگاهان، خواهان ایجاد مدارس دینی در داخل افغانستان شدند تا از رفتن طالبان علوم دینی به پاکستان جلوگیری شود.
خبرگزاری بخدی

پس ازگذشت یازده سال از حکومت جهل و تحجر طالبان و حضور پایگاه های القاعده در افغانستان که به همکاری جامعه جهانی، فصل جدید سیاسی درین کشور گشوده شد و فرصت های نوینی با حمایت جامعه بین المللی در عرصه های مختلف برای مردم افغانستان  فراهم گردید اما با تاسف، علی الرغم کمک های وسیع جهانی ، برخلاف آن چه توقع میرفت زمینه ی گسترش فعالیت های تروریستی در افغانستان مساعد و صفوف آنان تقویت گردید.گرچه مردم مناطق هزاره نشین مرکزی کشور، از ابتدای تشکیل حاکمیت قانونی در افغانستان، در راستای تامین امنیت، بازسازی، تفاهم، وحدت ملی با تمام توان خویش تلاش و همکاری نموده وهمه ی سلاح های دست داشته شان را بدولت تسلیم دادند ولی آنگونه که دیده میشود با وجود اینکه امنیت در مناطق هزاره نشین مرکزی حاکم است، ولی تلاش های برای نا امن سازی مسیرهای مواصلاتی منتهی به ولایات بامیان,دایکندی ,غور و غزنی  در جریان است که در سالیان اخیر گراف ناامنی ها درمسیر را ه های مواصلاتی  ولایت های میدان وردک و پروان که شاهراه های اصلی عبور مردمان مناطق هزاره نشین مرکزی به سوی کابل و برعکس آن میباشد، سیر صعودی داشته و حتی تلفات جانی و خسارات مالی فراوانی را برای مردم این مناطق ببار آورده اند که درین اواخیر هر روز ازمسافران مردم  هزاره  بجرم هزاره بودن  درمسیر  این راه ها قربانی میگیرند . مسافران مردم هزاره توسط افراد طالبان مورد آزار و اذیت قرار گرفته و سربریده میشوند. اکنون رفت و آمد در مسیرشاه راه  بامیان، دایکندی و غور همراه با ترس و وحشت انجام می شود زیرا طالبا ن همه روزه به کشتار و شکنجه مسافران مردم هزاره درین راه ها  دست می زنند.

از ماه ها بدین سو، تمام راه های مواصلاتی مناطق هزاره نشین افغانستان ، از سوی گروه طالبان مسلح ، مسدود شده وطرح  محاصره ی کامل مناطق هزاره نشین توسط آنان باردیگرمانند دهه ی نود میلادی عملی میشود قرار معلوم گروه طالبان در هماهنگی با برخی از حلقات حکومتی کابل در طی ماه های اخیر دست به طرح  محاصره کامل مناطق هزاره نشین کشور از مسیر شاهراه های ارتباطی میان ولایات وردک میدان  و پروان الی ولایات بامیان , دایکندی و غور و مسیر ارتباط  ترانسپورتی میان ولایت دایکندی الی ولایات قندهار , ارزگان و هلمند و خطوط ارتباط زمینی میان ولسوالی های قره باغ , جاغوری,مالستان ,اجرستان و ناهور ولایت غزنی  دست زده  که برای به محاصره قرار دادن کامل این مناطق راه های ارتباط ترانسپورت زمینی را برای مردمان  محلات متذکره مسدود نموده اند درصورتی که به وضعیت امنیتی راه های مواصلاتی این ساحات از طرف دولت توجه جدی صورت نگیرد، مردمان ولایات بامیان ,دایکندی,غورو غزنی با این اقدام غیر انسانی گروه مزدور طالبان و تیم حاکم کابل به فاجعه انسانی بزرگ  روبرو خواهند شد.”چنانچه  در دهه نود میلادی  گروه طالبان قبل از اشغال و کشتار جمعی مردم هزارستان  این مناطق را در محاصره ی کامل اقتصادی قرار داده بودند و بعد از ان برای اشغال آن اقدام خونین نسل کشی را به پیش بردند گرچه در برخی از مناطق هزاره نشین مرکزی و شمالی کشور نیروهای مقاومت  مردمی علیه این گروه مزدور در ان زمان  دست به دفاع  و مقا ومت زدند ولی با وجو د آنهم درسالهای محاصره اقتصادی مناطق هزاره نشین مرکزی از عدم رسیدن موادغدائی با فاجعه انسانی مواجه وقربانی های  زیادی انسانی  را دادند که صرف در برخی از محلات ولایت کنونی دایکندی بیش از هشتاد تن از مردم هزاره دریکی از ولسوالیهای آن ولایت بعلت  مسدود شدن راه ها ی ترانسپورتی در دهه نود میلادی جان خودها را ازدست دادند. این بار نیز گروه طالبان  از همان شیوه گذشته دردهه نود میلادی علیه مناطق هزاره نشین کشور استفاده و آن عمل جنایت کارانه ی محاصره اقتصادی این  مناطق را به کمک و همدستی تیم حاکم کابل انجام میدهند و گام به گام هم مانند دهه نود میلادی این ساحات را در محاصره  ی کامل اقتصادی قرارداده است و در انتظارخروج نیروهای خارجی در سال 2014  اند تا دوباره مانند گذشته به نسل کشی مجدد مردم هزارستان مرکزی دست بزنند  در حالیکه ولایات دایکندی  ,بامیان , غورو مناطق هزاره نشین ولایت غزنی که  ازلحاظ داشتن طبیعت سرد وزمستان برفگیر آن همه ساله با فرارسیدن فصل زمستان با مشکلات فراوان  ومسدود شدن را ه های ترانسپورتی روبرو می شوند.گرچه  مردم ولایت بامیان قبلا درچند مورد درادامه کاگل نمودن سرک،روشن کردن “الکین” مدال دادن برای الاغ اقدام نمادین بی پروایی و کم کاری  حکومت را هویدا کردنداما حکومت دربرابراین نوع رفتارها نه چشمی برای دیدن ونه گوشی برای شنیدن داشت. این عمل سمبولیک درشرایطی انجام شد که حکومت افغانستان میلیارد ها دالر کمک را دریافت می کرد متاسفانه بی توجهی وتبعیض دربرابرخواسته ها ومطالبات مردم هزاره ،امری تسجیل شده است. مردمان ولایات هزاره نشین  دربیان خواسته های شان،به مسایلی روی آوردند که درتاریخ این کشوربی نظیراست این نوع رفتارهای انسانی و مدنی را حکومت نمی شنود.چون حکومتهای ضد مردمی آلوده به فساد برای تقاضای مردمش اهمیتی قایل نیستند.

 درین اواخیر بارها مردم مناطق هزاره نشین کشورضمن برگزاری چندین تظاهرات اعتراضی ,تامین امنیت راه ها ی مواصلاتی را خواستار شدند زیرا بیش از یازده نفر از مسافرین مردم هزاره بجرم هزاره بودن  با بی توجهی نیروهای امنیتی درنزدیکی منطقه جلریز درفاصله یک ویا دوکیلومتری پوسته های حکومتی ولایت وردک میدان از طرف نیروهای  طالبان بصورت فجیعی مثل حیوان سربریده  شدند . پس از سر بریده شدن مسافران مردم هزاره   در این مسیر که  مردم هزاره ، این مسیر را به جاده مرگ مسمی نموده است.

این در حالیست که با وجود تقاضاهای مکرر و اعتراضات پیهم مردمان این ساحات  دولت افغانستان تاهنوزهیچ توجهی به خواسته های این مردمان در جهت تامین امنیت این شاهراه ها نکرده است.  بی توجهی حکومت سرانجام صبر مردم صبور هزارستان را به سر آورده و به حرکات مدنی در قالب راه اندازی تظاهرات اقدام کردندباید منتظر بود که آیا حکومت خود عملا خواهان تداوم نا امنی در مناطق مختلف کشور است یا خیر؟ ولی  انچه بیشتر آزار دهنده به نظر می رسد که خوش بینی ها وتعمدات حکومت در پذیرش غیر مسئولانه ی مسئولیت های امنیتی است  که به فاجعه منجر خواهند گردید واین مردم افغانستان خواهند بود که تاوان آن را باید بدوش بکشند . البته اعتراضات مدنی مردم هزاره  نسبت به این بی عدالتی ها وظلم ادامه می یابد صدای مردمان این ساحات  خفه نمی شوند این ندای انسانی را همه مردم افغانستان ومردم دنیا می شنوند. چنانچه رهبران احزاب مطرح سیاسی از افزایش، نا امنی ها در این شاهراه، بی تفاوتی حکومت در زمینه های تامین نظم وقانون، انکشاف متوازن و عدالت درکشور به شدت انتقاد کرده و هشدار داده است که ادامه این روند درنهایت به خیزش های مردمی منجر خواهد شد.با صبر ومقاومت مردم این مناطق امنیت وعدالت تامین وظلم نابود می شود پس باید برای اعاده ی حقوق طبیعی ,آوردن ثبات وامنیت  این ساحات باید یک حرکت مردمی و سراسری در تمام مناطق هزارستان آغاز گرددو مردم خودبرای رهایی از این مشکل اقدام نمایند. مردم مناطق مختلف هزارستان  باید پس از بسیج جوانان از دولت افغانستان بخواهند که اگر حکومت قادر به تامین امنیت نمی باشد، حداقل برای گرد آوری یک نیروی مردمی و محلی همکاری جدی نموده و امکانات لازم را در اختیار مردم  این ساحات قرار دهد.